Hentbol’de neden RUBRİC kullanılmalı?

Yazarımız ve aynı zamanda eğitimci Dr.Zeki Pehlivan, farklı bakış açısı kazandırmaya devam ediyor.

Hentbol’de neden RUBRİC kullanılmalı?
TAKİP ET Google News ile Takip Et

Bir Sol Oyun Kurucunun Sahip Olması Gereken Beceriler İçin Rubric Neden Kullanılmalı?

No Beceriler Az Orta Çok
1 Kanattan pas alıp birebir oynama
2 Orta oyun kurucudan pas alıp birebir oynama
3 Top sürerek birebir oyun oynama (Oyun kurucuda ve hızlı h.)
4 Tek adımda atış
5 İki adımda atış
6 Üç adımda atış
7 Çift adım sıçrayarak atış
8 Tekli çaprazda atış
9 Üçlü çaprazda atış
10 Alttan atış aldatması sonrası soldan geçiş
11 Sıçrayarak atış aldatması sonrası tip yapma ve devamında birebir oyun, sıçrayarak atış ya da temel atış
12 Alçak temel atış (top sürerek ya da pas alarak)
13 Yüksek temel atış
14 Yana bükülü temel atış
15 Perdeleme yuvarlanma
16 Perde üzerinden atış
17 Küçük çapraz
18 Çingene (kanatla ya da orta ok. İle kendisi)
19 Kanat katında, kanat pozisyonunda kalan kanat savunmasıyla birebir ya da perdeleme yuvarlanma
20 Pivota kat ve pivot olarak oynama ve perdeleme yapma
21 Pivot pozisyonunda; perdeleme yuvarlanma, tek el pas alma, çift el pas alma, düşerek atış, sıçrayarak atış, pivot dönüşü (soldan-sağdan)
22 Sol elle pas verebilme (birebir sonrası kendi kanadına ya da orta veya sağ ok. da ise yükleme, pivota pas)
23 Kanat katı sonrası kanat pozisyonuna inme ve yükleme yapıp, gelen yüklemede kanat atışı yağma (aşırtma, çevirme vb.)
24 Eksik ya da fazla hücum-savunma formlarını bilme
25 Serbest atış taktiklerini bilme
26 Yedimetre atışının çeşitli türlerini bilme
27 Hızlı hücuma tek pas atabilme
28 Organize hızlı hücum yapabilme
29 Hücum ve savunmadan çok hızlı ileri ve geri koşma, pozisyonunu bulma ya da geçici olarak bulunduğu pozisyonu doldurma
30 Hücumdan savunmaya dönerken engelleyici savunma yapabilme ya da rakibin hücumunu taktik olarak kesmeyi bilme
31 6.0 – 5.1 – 3.2.1 – adam adama savunma formlarının gereklerini bilme
32 1.1 etkili savunma (çizgide ya da çıkarak)
33 Kaleci ve savunma işbirliği
34 Oyun içinde kendi stresini ve hırsını kontrol edebilme
35 Takım arkadaşları ve antrenörle iletişim, işbirliği yapma. Onları idare edebilme ve yönlendirme, motivasyon
36 Maç öncesi hazırlık konsantrasyon ve motivasyon
37 Maç sonrası akılcı ve sakin değerlendirme
38 Maç sonucunda elde edilecek kazanımlar, öğrenmeler ve kendini objektif değerlendirebilme
39 Değerlendirme sonucu ihtiyacı belirleme
40 İhtiyaca göre antrenman planlaması

Bu konu ile ilgili oldukça uzun zamandır bazı sorular zihnimi kurcalıyordu. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

Bir oyuncu oynadığı esas pozisyona ve geçici pozisyonlara göre hangi becerilere sahip olmalıdır? Bu becerilerin geliştirilmesinden, bunların bilinmesi ve uygulanabilip uygulanamadığından, bunların tam olarak öğrenilmesinden kim ya da kimler sorumludur? Bu becerilerin oyuncuda olup olmadığı nasıl değerlendirilmeli ya da gözlemlenmelidir? Bu becerileri tam ve doğru şekilde bir antrenör verebilir mi? O pozisyonda oynamamış bir antrenör sporcuya o pozisyonun gereklerini tam olarak verebilir mi? Sporcuların ihtiyacı olan becerilerin geliştirilebilmesi için, o pozisyonda oynamış eski sporcu ya da antrenörlerden (duruma göre hala oynayanlardan) yararlanılabilir mi? Performans, kaleci ya da normal antrenör var da, neden kanat, oyun kurucu (sol-sağ), pivot ve orta oyun kurucu için özel antrenör yok?

Yine şeytanın avukatlığını yapmak istemiyorum ancak, “Menajer” adlı kitapta okumuştum, ünlü bir antrenör şunu diyor; “Ben savunmadan anlamam, çünkü ben hücum oyuncusuyum, santraforum. Savunmayı savunma oyuncusu olarak oynamış arkadaşlarım bilir. Bu yüzden takımlarımdaki yardımcı antrenörlerim içinde her zaman savunma oyuncusu olarak oynamış, bu işi bilen arkadaşlarım da bulunur.”Bu açıdan baktığımda bana çok mantıklı geliyor. Çünkü, Nasrettin hoca örneğinde olduğu gibi, o işi tüm önemli detaylarıyla kendi yaşayan bilir.

O halde biz neden hala bu çerçevede hareket etmiyoruz? Diyeceksiniz ki, bir tane yardımcıyı bile zor buluyoruz, diğerlerini nasıl bulacağız. Ancak şunu unutmamak gerekir, daha önceki yazılarımda da bahsetmiştim, eğer biz basketbolda öğretildiği gibi doğru zamanda, doğru yerde, doğru işleri yapmak istiyorsak bu konuyu ciddi bir şekilde ele almamız gerek. Özellikle, alt yapı çalışmalarında doğru becerilerle yukarı doğru gelen bir genci, üst düzeylere taşımak daha kolay olacaktır. Daha işin temelinde ya da fundamental kısmında doğru işler yapılamıyor, istenen doğru beceriler kazandırılamıyorsa, süper lige gelindiğinde neden yapamıyoruz diye düşünür dururuz. Bunu da sağlayabilecek kişiler o pozisyonda oynamış ve iyi, doğru işler yapmış kişilerdir.

Bunun yanında, bu becerilerin daha doğrusu istenen gerçek becerilerin kazandırılması için, ileri yaşlarda da gereken çalışmaların yapılması zorunludur. Yetişkin konumundaki sporcularda ister istemez psikolojik bir direnç olacaktır. Bu direnç ancak kazandırılan becerilerin yararını gördüklerinde kırılabilecektir. Nasıl ki öğrenme durmuyor, beyin çalıştıkça yeni bağlantılar oluşturmaya devam ediyor, yeni alışkanlıklar kazanabilmek için çok tekrar gerekiyor, yeni beceriler ve alışkanlıklar kazanabilmek, bu psikolojik direnci kırabilmek için de biraz sabırlı ve tekrarlı çalışmamız gereklidir. Aksi halde, genel antrenmanlar ile beceri geliştirmek bana göre çok daha zordur. Bireyselleştirilmiş, sporcunun ihtiyacına göre planlanmış antrenmanların üzerine, pozisyonlar arası ilişkileri geliştirecek grup antrenmanları ve daha sonra da tüm takımca yapılacak genel antrenmanlar çok daha anlamlı ve verimli olacaktır. O zaman rakip takımın güçlü ve zayıf yönlerini analiz etmek ve buna göre oyuncularınıza taktik belirlemek anlamlı olacaktır. Şu an ne oynuyorsanız, her zaman ve her takıma aynı oyunu oynayarak başarılı olmak tamamen tesadüflere kalmış bir olaydır.

Eski bir hentbolcu ve sol oyun kurucu olarak şöyle bir düşündüm ve yazdım. Bir sol oyun kurucunun bilmesi ve sahada yapması gereken beceriler nelerdir diye. Yaklaşık 40 adet başlık çıktı. Bunlar daha da geliştirilebilir ve sayısı detaylandırılarak artırılabilir. Ayrıca diğer pozisyonlar için de buna benzer bir çizelge hazırlanabilir. Bunu çizelgeyi bir rubric (dereceli puanlama anahtarı) olarak da görebilirsiniz. Buna göre, bir antrenör elindeki oyun kurucuların bunlardan hangilerini yapabilip hangilerini yapamadığını, hangi düzeyde yapabildiğini bu çizelge üzerinde değerlendirebilir. Yapılan antrenmanlar, oynanan maçlardaki gözlemler ve yapılacak video kayıtlar bu konuda antrenörlere destek olacaktır. Yardımcı antrenörlerle birlikte yapılacak bu analizler ve değerlendirme sonucunda da oyuncuların özel antrenman ihtiyaçları ile takımın genel ihtiyaçları ortaya çıkacaktır.

Peki kolay bir çalışma mıdır? Cevap: Hayır. Ancak, sezon içinde yaşanacak pekçok sıkıntıyı ortadan kaldırabilecek bir çalışma olduğunu düşünüyorum. Birkaç denemeden sonra öğrenildiğinde antrenörlerin antrenman planlamalarına da yön gösterecek, antrenörler arası işbirliğini de artıracak bir çalışma olarak da değerlendirilebilir.

Böyle bir yöntem, antrenörlerin maç içerisinde bağıra çağıra kendilerini hırpalayarak sporculara anlatmaya çalıştıklarını, daha sakin bir etkili bir geribildirim şekline döndürecektir. Bu durum aynı zamanda sporcuların hem bireysel olarak hem de takım olarak stres düzeylerinin düşmesi ve oyun sırasında daha sağlıklı kararlar verebilmelerini sağlayacaktır. Bu konuda, Avrupa takımlarının antrenör ve sporcular arasındaki kenar iletişimlerinin iyi gözlemlenmesini öneririm.

Benden önermesi, uygulaması ise antrenör arkadaşlarıma kalmış. Ancak, hep aynı işleri yapıp farklı sonuçlar beklemek hayalciliktir. Bakış açımızı değiştirebilirsek hem antrenör, hem sporcu, hem de takım olarak kazanırız diye düşünüyorum. Aynı zamanda, Türk Hentbolu olarak da önemli bir gelişme sağlayabiliriz diye düşünüyorum.




Bakmadan Geçme